Festoj kaj festado / Bájruri va bájreni
a) Ĝeneralaj esprimoj / sómari bájiri
bájru |
festo |
Uzb.: bajram(#1) |
dáglo |
amuzo |
Ind.: dagel 'Scherz, Spaß' ("ŝerco, amuzo") |
tóhhu |
Mong.: тохуу [toĥuu] 'Vergnügung, Vergnügen' ("amuzo") |
gúnu(#2) |
tago |
Vask.: e-gun, Bur.: guun-c & Turk.: gün(#3) |
tívi |
Arm.: tiv |
- #1: Parencas Tatr.: bäjräm.
- #2: En kunmetoj la finaĵo estas -o.
- #3: Parencas Tatr.: kün.
b) Derivaĵoj
bájrajko |
festejo |
Uzb.: bajram + sufikso |
bàjru-tívi(#1) |
festo-tago |
vidu supre (2) |
- #1: La kutima vorto por "tago" díno ĉikaze ne estas uzebla.
c) Festoj / bájruri
bìretjeni-tívi(#1) |
naskiĝtago |
Mn.Irl.: biru 'to bear, to carry' ("naski; porti"), Alb.: bir-i 'Sohn' & Ĝib.: bíri 'to give birth' ("naski") + vidu supre |
dadgúno(#2) |
pasko |
Lit.: dìdelis & Ĉin.: dà & Geo.: didi + vidu supre |
èjdi-gúno |
patrintago |
Mez.A.Ger.: eide + vidu supre |
gedìmgóda óroju(#3) |
Silvestro |
Nub.: gedím + Rus.: год [god] + Mong.: орой [oroj] |
gihàjetjeni-tívi(#1) |
geedziĝotago |
Son.: gi- + Kopt.: hai + vidu supre |
nurévi |
novjaro |
Fin.: nuori 'jung' ("juna") & Angl.: new [nju] + Hung.: év |
nurgódi |
Fin.: nuori 'jung' ("juna") & Angl.: new [nju] + Rus.: год [god] |
kimbájru(#4) |
kristnasko |
Het.: gima-, Mn.Gr.: χειμων [kheimôn] + vidu supre |
ŋobíwu(#5) |
pentekosto |
Jap.: go & Tib.: nga, Kant.: ng5 + Enc.: b'iw'' |
súnta óroju |
sankta vespero |
Cig.: s(v)unto (s(v)untone) + Mong.: орой [oroj] |
súnta vènse-gúno |
sankta vendredo |
Cig.: s(v)unto (s(v)untone) + Lat.: venus + vidu supre |
- #1: La kutima vorto por "tago" díno ĉikaze ne estas uzebla.
- #2: Pruntetraduko el dáda "granda" kaj gúnu(#2a) "tago", laŭ Blr.: Вялі́кдзень, Blg.: Вели́кден, Uk.: Вели́кдень kaj iomete malpli Ltv.: Lieldienas [Laŭ la artikolo Easter, en la angla Vikivortaro]. Variantoj dagúno kaj datívo, enhavantaj la mallongigon da- "grand-".
- #2a: Ĝia genro en kunmetaĵoj ŝanĝiĝas al -o.
- #3: Pruntetraduko el gedíma "malnova", gódi "jaro" kaj óroju "vespero", laŭ Isl.: gamlárskvöld, Ndl.: oudejaarsavond kaj Ltv.: Vecgada vakars [Laŭ la artikolo Silvester, en la germana Vikivortaro].
- #4: Pruntetraduko el kímu "vintro" kaj bájru "festo", laŭ Ltv.: Ziemassvētki, Ziemsvētki [Laŭ la artikolo Weihnachten, en la germana Vikivortaro].
- #5: Pruntetraduko el ŋo resp. -ŋo "kvin -j" kaj biw "dek", laŭ Blg.: петдесе́тница, Pl.: Pięćdziesiątnica, Rus.: пятидеся́тница kaj Rum.: cincizecime [Laŭ la artikolo Pentecost, en la angla Vikivortaro].
d) Verboj / gèra-sónori
na-bájra |
festi |
Uzb.: bajram |
na-dágla |
amuziĝi |
Ind.: dagel 'Scherz, Spaß' ("ŝerco, amuzo") |
na-méja |
inviti |
Vj.: mò'i 'einladen' ("inviti") |
Vidu ankaŭ alparolojn, iron kaj venon, konversacion, manĝon, muzikon, salutojn, tempoindikojn, tranoktadon, trinkon, viziton.
Al la sekva ĉapitro
22.11.2023