Kitakujo 

Saĝo / Arándu

Adjektivoj / òjta-sónori

aránda saĝa Gua.: arandu gjúpa(#1) stulta Rus.: глупый [glupyj], Pl.: głupy
gúdra Ltv.: gudrs angúdra  
mérga Mong.: мэргэн [mergen] anmérga  
múdra Sor.: mudry (Kr.: mudar, Pl.: mądry) rúmla Est.: rumal (Gen.: -a)
źóza Jap.: 上手 [jōzu] anźóza  
embína ruza Sva.: mbinu anembína malruza  
gvésa Geo.: gves-i angvésa  
kána lerta Ĉin.: kán kepkána kompetenta kunmetaĵo el képa "kapabla" kaj kána "lerta"
póha(#2) Gua.: pohe poképa kunmetaĵo el mallongigo po- kaj képa "kapabla"
képa kapabla, pova Hung.: képes anképa malkapabla, senpova  
kép'ujŋa malkapabla  
nówsa(#3) inteligenta Mn.Gr.: νοῦς [nous] kuntirita el νόος [nóos](#4) rókwa freneza Sr.: roocö [rôkw]®,
(var.) croocö [krôkw]®
pirgwéla prudenta mallongigo pir- el píre' "antaŭ" kaj na-gwéla "vidi" anpirgwéla malprudenta  
tejkána manlerta kunmetaĵo el téjo "mano" kaj kána "lerta"      
tejpóha kunmetaĵo el téjo "mano" kaj póha "lerta"      

Substantivoj

Pozitivaj

bími ideo Toĥ.A: bime 'a thought, an idea' ("penso, ideo")
prothúpo(#1) kunmetaĵo el prótu "menso" kaj húpo "bildo"
protmátlo(#1) kunmetaĵo prótu "menso" kaj mátlo "bildo"
desképo(#2) memoro kunmetaĵo el dési "kapo" kaj képa "kapabla; pova"
gíno kapablo; povo Jap.: ぎのう [gínô] 'technical skill or ability'
zóndo intelekto Os.: зонд [zond] 'intellect' ("intelekto")
źozvínru filozofo kunmetaĵo el źóza "saĝa; sof-" kaj vínru "amiko; fil-"
źozvínruti filozofio derivaĵo el źozvínru "filozofo"

Negativaj

hhágu eraro Tlng.: Qagh
letámulo etanimulo, pitulo kunmetaĵo el mallongigo le-, támi "animo" kaj sufikso

Verboj

Neŭtralaj

na-mánaa pensi Hav.: manaʻo (manao (#L)) (Rap.: mana'u)
na-miéta Fin.: miettiä*
na-nôna Hav.: noʻonoʻo (noo-noo(#L) 'Gedanke' ("penso"))

Pozitivaj

na-méda scii Mong.: мэдэх [medeh]
na-ríksa Keĉ.: riqsiy
na-véda Slvk.: vedieť, Slov.: vedeti
Ĉeĥ.:

Negativaj

na-bístra forgesi Cig.: b'istr- bístro forgeso
na-pánta erari Keĉ.: pantay pántu eraro

Vidu ankaŭ la ĉapitrojn pri lernado, kritiko.

Al la sekva ĉapitro
Kreita 09.04.2023, ŝanĝita 23.05.2025