Dialektoj kaj parencaj lingvoj / rázduri va asmijatari kéliri
a) Jene kelkaj dialektaj trajtoj, kiuj diferencas de la normo
"Sum"-dialekto / "Sum"-ráźdu
- Ĝia disvastiĝo malgrandas.
- La plej grava trajto estas la ali-ordiĝo de la tabelpronomoj nedifinaj jene surbaze de la morfemo sum- (el: Gt.: sums):
| ali-dialekte kaj norme |
senco |
ĉi tie |
etimoj |
komentoj |
| íske, (súmru) |
iu |
súm-ru |
Keĉ.: runa |
K-u Ger.: -mand (en jemand) el Mann |
| ísko (sumáse) |
io |
súm-as |
Est.: asi, Fin.: asia |
K-u Angl.: thing en something;
Turk.: şey en bir şey |
| ískilan, (súmpjas) |
ie |
súm-pjas |
It.: piazza, Kr.: pjaca |
|
| ískilanku |
ien |
súm-dor |
Jap.: dôro |
|
| iskúber, (súmtem) |
iam |
súm-tem |
TokP.: taim < Angl.: time [tajm] |
K-u Klk.: -tempil |
| ískaw |
iel |
súm-swa |
Gt.: swa 'so' ("tiel") |
|
| íska |
ia |
súm-ika |
Gr.: -ικος [-ikos] |
|
| ískikos |
ial |
súm-jak |
Mong.: яагаад [jaagaad] 'warum?' ("kial?") |
|
| ískode |
ies |
súm-nip |
Eg.: níb |
|
| ískitom |
iom |
súm-il |
Pl.: ile |
|
- Laŭ tio ali-ordiĝas la demandaj je la finaj partoj:
| ali-dialekte kaj norme |
senco |
ĉi tie |
| kve; míke; náne |
kiu |
kví-ru |
| kvo; míko; náno |
kio |
kví-'as (kv-as) |
| kvilan; míkilan; nánilan |
kie |
kví-pjas |
| kvilanku; míkilanku; nánilanku |
kien |
kví-dor |
| kvúber; mikúber; nanúber |
kiam |
kví-tem |
| kvaw; míkaw; nánaw |
kiel |
kví-swa |
| kva; míka; nána |
kia |
kví-'ika (kv-ika) |
| kvíkos; míkikos; nánikos |
kial |
kvi-jak |
| kvóde; míkode; nánode |
kies |
kví-nip |
| kvítom; míkitom; nánitom |
kiom |
kví-'il (kv-il) |
- La montraj ŝanĝiĝas simile:
| ali-dialekte kaj norme |
senco |
ĉi tie |
| téme (kóje) |
ĉi tiu |
kój-ru |
| témo (kójo) |
ĉi tio |
kój-as |
| témilan (kójpi) |
ĉi tie |
kój-pjas (kój-pje, kój-pi) |
| témilanku (kojt) |
ĉi tien |
kój-dor |
| temúber |
ĉi tiam |
kój-tem |
| témaw |
ĉi tiel |
kój-swa |
| téma |
ĉi tia |
kój-ika |
| témikos |
ĉi tial |
kój-jak |
| témode |
ĉi ties |
kój-nip |
| témitom |
ĉi tiom |
kój-il |
- La grupo je nuj- estas anstataŭata per la partikulo lo' (el Juk.: lo', en lelo' 'jener, jene, jenes hier').
| ali-dialekte kaj norme |
senco |
ĉi tie |
komento |
| níse |
neniu |
nís-ru |
Juk.: mixmáak 'niemand' ("neniu") el mix 'nicht' ("ne") kaj máak 'Mann' ("viro") |
| níso |
nenio |
nís-as |
Juk.: mixba'al 'nichts' ("nenio") el mix kaj ba'al 'Ding, Sache' ("aĵo") |
| nísilan |
nenie |
nís-pjas |
| nísilanku |
nenien |
nís-dor |
| nísúber |
neniam |
nís-tem |
| nísaw |
neniel |
nís-swa |
| nísa |
nenia |
nís-ika |
| nísikos |
nenial |
nís-jak |
| nísode |
nenies |
nís-nip |
| nísitom |
neniom |
nís-il |
Al la sekva ĉapitro
26.12.2021