Afiksoj/esperante
El Kitakujo
(Malsamoj inter versioj)
E (6 versioj: Enhavaj paĝoj) |
E (→Sufiksoj / pasbánduri: aldono) |
||
Linio 163: | Linio 163: | ||
|- | |- | ||
| 6. | | 6. | ||
- | | + | + | | rowspan="3" | + |
- | | -ano | + | | rowspan="3" | -ano |
- | ! -[[ez]](o/i/u) | + | ! {{malnova}} | -[[ez]](o/i/u) |
| Ger.: -ese (en: Chinese) | | Ger.: -ese (en: Chinese) | ||
- | ! [[Kitáka popolo|Kitak]][[ez]]o | + | ! {{malnova}} | [[Kitáka popolo|Kitak]][[ez]]o |
- | | Kitakano | + | | rowspan="2" | Kitakano |
|- | |- | ||
| 7. | | 7. | ||
+ | ! -[[ies]](o/i/u) | ||
+ | | Fin.: mies | ||
+ | ! [[Kitáka popolo|Kitak]][[ies]]o | ||
+ | |- | ||
+ | | 8. | ||
+ | ! [[mo-|mo]]- | ||
+ | | Secv.: ''mo-'' en ''motswana'' | ||
+ | ! Mo[[Rusa popolo|rús]]i, morúsu | ||
+ | | Rusino, ruso | ||
+ | |- | ||
+ | | 9. | ||
| + | | + | ||
| {{roza}} | -anto | | {{roza}} | -anto | ||
Linio 178: | Linio 189: | ||
| faranto | | faranto | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 10. |
| + | | + | ||
| rowspan="2" | -aro | | rowspan="2" | -aro | ||
Linio 186: | Linio 197: | ||
| turkaro | | turkaro | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 11. |
| | | | ||
! -[[ol]]o | ! -[[ol]]o | ||
Linio 194: | Linio 205: | ||
| dentaro | | dentaro | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 12. |
| + | | + | ||
| {{roza}} | -ata | | {{roza}} | -ata | ||
Linio 203: | Linio 214: | ||
| manĝata | | manĝata | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 13. |
| + | | + | ||
| -ĉjo | | -ĉjo | ||
Linio 211: | Linio 222: | ||
| Rudĉjo | | Rudĉjo | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 13. |
| + | | + | ||
| -ebla | | -ebla | ||
Linio 219: | Linio 230: | ||
| manĝebla | | manĝebla | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 15. |
| + | | + | ||
| -eco | | -eco | ||
Linio 227: | Linio 238: | ||
| grandeco | | grandeco | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 16. |
| + | | + | ||
| -ego | | -ego | ||
Linio 235: | Linio 246: | ||
| domego | | domego | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 17. |
| + | | + | ||
| -ejo #3 | | -ejo #3 | ||
Linio 244: | Linio 255: | ||
| dormejo | | dormejo | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 18. |
| + | | + | ||
| -ema | | -ema | ||
Linio 252: | Linio 263: | ||
| laborema | | laborema | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 19. |
| + | | + | ||
| -enda | | -enda | ||
Linio 260: | Linio 271: | ||
| pagenda | | pagenda | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 20. |
| + | | + | ||
| -ero | | -ero | ||
Linio 268: | Linio 279: | ||
| akvero | | akvero | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 21. |
| | | | ||
| -eska #4 | | -eska #4 | ||
Linio 276: | Linio 287: | ||
| italeska | | italeska | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 22. |
| rowspan="2" | + | | rowspan="2" | + | ||
| rowspan="2" | -estro | | rowspan="2" | -estro | ||
Linio 284: | Linio 295: | ||
| rowspan="2" | urbestro | | rowspan="2" | urbestro | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 23. |
! -[[iep]]- | ! -[[iep]]- | ||
| Ĉi.: hiep | | Ĉi.: hiep | ||
! [[úru|úr]][[iep]]u | ! [[úru|úr]][[iep]]u | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 24. |
| rowspan="2" | + | | rowspan="2" | + | ||
| rowspan="2" | -eto | | rowspan="2" | -eto | ||
Linio 297: | Linio 308: | ||
|dometo | |dometo | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 25. |
! -[[im]]o | ! -[[im]]o | ||
| Gua.: -mi | | Gua.: -mi | ||
Linio 303: | Linio 314: | ||
| dometo | | dometo | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 26. |
| | | | ||
| -i- | | -i- | ||
- | ! -[[ij]]- | + | ! {{malnova}} | -[[ij]]- |
| = | | = | ||
- | ! [[zermána|zermán]][[ij]]o | + | ! {{malnova}} | [[zermána|zermán]][[ij]]o |
| germanio, -ujo | | germanio, -ujo | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 27. |
| + | | + | ||
| -ido | | -ido | ||
Linio 319: | Linio 330: | ||
| katido | | katido | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 28. |
| | | | ||
| -if- #6 | | -if- #6 | ||
Linio 327: | Linio 338: | ||
| | | | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 29. |
| rowspan="2" | + | | rowspan="2" | + | ||
| rowspan="2" | -igi | | rowspan="2" | -igi | ||
Linio 336: | Linio 347: | ||
| bluigi | | bluigi | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 30. |
! -[[intj]]a | ! -[[intj]]a | ||
| Lit.: -inti (en: gyvinti) | | Lit.: -inti (en: gyvinti) | ||
Linio 342: | Linio 353: | ||
| trinkigi | | trinkigi | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 31. |
| rowspan="2" | + | | rowspan="2" | + | ||
| rowspan="2" | -iĝi | | rowspan="2" | -iĝi | ||
Linio 351: | Linio 362: | ||
| verdiĝi | | verdiĝi | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 32. |
! -[[etj]]a | ! -[[etj]]a | ||
| Rus.: -еть [etj] (en: glupétj, | | Rus.: -еть [etj] (en: glupétj, | ||
Linio 358: | Linio 369: | ||
| verdiĝi | | verdiĝi | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 33. |
| + | | + | ||
| -ilo | | -ilo | ||
Linio 366: | Linio 377: | ||
| tranĉilo | | tranĉilo | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 34. |
| + | | + | ||
| -ino | | -ino | ||
Linio 374: | Linio 385: | ||
| katino | | katino | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 35. |
| rowspan="2" | + | | rowspan="2" | + | ||
| rowspan="2" | -inda | | rowspan="2" | -inda | ||
Linio 382: | Linio 393: | ||
| rowspan="2" | aminda | | rowspan="2" | aminda | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 36. |
! -[[odn]]a | ! -[[odn]]a | ||
| Sor.: hódny #8 | | Sor.: hódny #8 | ||
! [[lúba|lúb]][[odn]]a | ! [[lúba|lúb]][[odn]]a | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 37. |
| + | | + | ||
| -ingo | | -ingo | ||
Linio 395: | Linio 406: | ||
| plumingo | | plumingo | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 38. |
| + | | + | ||
| {{roza}} | -inta | | {{roza}} | -inta | ||
Linio 403: | Linio 414: | ||
| batinta | | batinta | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 39. |
| + | | + | ||
| -ismo | | -ismo | ||
Linio 411: | Linio 422: | ||
| | | | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 40. |
| rowspan="3" | + | | rowspan="3" | + | ||
| rowspan="3" | -isto #10 | | rowspan="3" | -isto #10 | ||
Linio 419: | Linio 430: | ||
| muelisto | | muelisto | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 41. |
! -[[erj]]o | ! -[[erj]]o | ||
| Ger.: -er, Angl.: -er, Rus.: -арь [arj] | | Ger.: -er, Angl.: -er, Rus.: -арь [arj] | ||
Linio 425: | Linio 436: | ||
| arbaristo | | arbaristo | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 42. |
! [[to-]] | ! [[to-]] | ||
| Vj.: thợ 'Handwerker' | | Vj.: thợ 'Handwerker' | ||
Linio 431: | Linio 442: | ||
| tajloro | | tajloro | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 43. |
| + | | + | ||
| -isto | | -isto | ||
Linio 439: | Linio 450: | ||
| ŝovinisto | | ŝovinisto | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 44. |
| + | | + | ||
| {{roza}} | -ita | | {{roza}} | -ita | ||
Linio 448: | Linio 459: | ||
| batita | | batita | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 45. |
| | | | ||
| -iva #11 | | -iva #11 | ||
Linio 456: | Linio 467: | ||
| | | | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 46. |
| | | | ||
| -izi #12 | | -izi #12 | ||
Linio 464: | Linio 475: | ||
| butonizi | | butonizi | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 47. |
| + | | + | ||
| -njo | | -njo | ||
Linio 472: | Linio 483: | ||
| Emnjo | | Emnjo | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 48. |
| + | | + | ||
| -obla | | -obla | ||
Linio 480: | Linio 491: | ||
| triobla | | triobla | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 49. |
| + | | + | ||
| -ono | | -ono | ||
Linio 488: | Linio 499: | ||
| triono | | triono | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 50. |
| + | | + | ||
| {{roza}} | -onta | | {{roza}} | -onta | ||
Linio 496: | Linio 507: | ||
| manĝonta | | manĝonta | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 51. |
| + | | + | ||
| -ope | | -ope | ||
Linio 504: | Linio 515: | ||
| kvarope | | kvarope | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 52. |
| + | | + | ||
| {{roza}} | -ota | | {{roza}} | -ota | ||
Linio 513: | Linio 524: | ||
| tranĉota | | tranĉota | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 53. |
| | | | ||
| -oza #13 | | -oza #13 | ||
Linio 521: | Linio 532: | ||
| sabloza | | sabloza | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 54. |
| rowspan="3" | + | | rowspan="3" | + | ||
| rowspan="3" | -ujo | | rowspan="3" | -ujo | ||
Linio 529: | Linio 540: | ||
| sukerujo | | sukerujo | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 55. |
- | ! -[[ij]]o #15 | + | ! {{malnova}} |-[[ij]]o #15 |
| Esp-o: -i-, Pl.: -ija, Lit.: -ìja | | Esp-o: -i-, Pl.: -ija, Lit.: -ìja | ||
! [[zermána|zermán]][[ij]]o | ! [[zermána|zermán]][[ij]]o | ||
| germanujo | | germanujo | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 56. |
! -[[ilć]]-, -[[aswu]] #16 | ! -[[ilć]]-, -[[aswu]] #16 | ||
| Snc.: -iłč-; Aĉum.: asw?ú | | Snc.: -iłč-; Aĉum.: asw?ú | ||
Linio 541: | Linio 552: | ||
| pomarbo | | pomarbo | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 57. |
| + | | + | ||
| -ulo | | -ulo | ||
Linio 549: | Linio 560: | ||
| dikulo | | dikulo | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 58. |
| | | | ||
| -ul- #17 | | -ul- #17 | ||
Linio 557: | Linio 568: | ||
| mamuloj | | mamuloj | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | 59. |
| + | | + | ||
| -um- | | -um- |
Kiel registrite je 13:52, 26. Jan 2011
Ĉiuj oficialaj afiksoj de Esperanto estas markataj per +.
Prefiksoj / pìrebánduri
1. | anti- | han- | Jap.: han- | handóko | antiveneno | |
---|---|---|---|---|---|---|
2. | arki- | arkiepiskopo | ||||
3. | + | bo- | svi- | Ger.: Schwieger- | svibápu | bopatro |
4. | + | dis- | roz- | Pol.: roz- | rozpádo | disfalo |
5. | + | ek- | ko- (dial.: kǫ) | Fr.: commancer "komenci" | nakogérsa | eklabori |
6. | + | eks- | eks- | = | eksválderjolo | eksregistaro |
7. | + | for- | ŋac(re)- | Ind.: ngacir "forkuri, fugi" | naŋacésa | foresti |
8. | + | ge- | -ori | |||
9. | gi- | Son.: gi- | gimícori | gekatoj | ||
10. | + | mal- | an- | Kor.: an-, Gr.: α/αν [a/an] | andáda | malgranda |
11. | + | mis- | dus- | Sans.: dus-, Gr.: δυσ- [dus-] | nadusgéra | misfari |
12. | + | pra- | ásli- | Ind.: asli | àslikéli | pralingvo |
13. | + | re- | njo- | Angl.: new [nju:] "nova" > Jap.: nyu [nju] | nanjonúrintja | renovigi |
14. | + | retro- | bek- | Angl.: bak [bäk] | nabekâka | reveturi, retroveturi |
15. | stif- | ùbaj- | Drg.: ubaj | ùbajbápu | stifpatro |
Sufiksoj / pasbánduri
1. | -abl- #1 | |||||
2. | + | -aĉo | -ać- | = | rúnaćo | homaĉo |
---|---|---|---|---|---|---|
3. | + | -ado | daw- | Ger.: dauern "daŭri" | dawdánjo | batado |
4. | + | -ado | -eni | Rus.: -ение [enie] (en: padénie) | padeni | falo |
5. | + | -aĵo | -aso | Est.: asi "aĵo" | makaso | manĝaĵo |
6. | + | -ano | -ez(o/i/u) | Ger.: -ese (en: Chinese) | Kitakezo | Kitakano |
7. | -ies(o/i/u) | Fin.: mies | Kitakieso | |||
8. | mo- | Secv.: mo- en motswana | Morúsi, morúsu | Rusino, ruso | ||
9. | + | -anto | ru- | Keĉ.: ruway "fari" | rudánjo | faranto |
10. | + | -aro | nas- #2 | Nub.: nas- | nastúrko | turkaro |
11. | -olo | Angl.: all [ol] "tuto; tuta;
tute; ĉiuj", TokP.: ol "homoj; ili" |
dántolo | dentaro | ||
12. | + | -ata | bi- | Angl.: be [bi:] (en: be called) &
Vj.: bị 'erleiden', <Passiv> |
bimáka | manĝata |
13. | + | -ĉjo | -oćku | Hung.: -cska, -cske | Rúdoćku | Rudĉjo |
13. | + | -ebla | -atva | Hung.: -ható (-hetö) | mákatva | manĝebla |
15. | + | -eco | -eśo | dádeśo | grandeco | |
16. | + | -ego | -egvo | Ĉer.: -egua, -eguo | házegvo | domego |
17. | + | -ejo #3 | -ajko | Est.: paik, Fin.: paikka "loko"
& Lit.: aikštė |
svápajko | dormejo |
18. | + | -ema | -ajpa | Fin.: taipumus | gérsajpa | laborema |
19. | + | -enda | -edva | Esp-o: dev-a | lípedva | pagenda |
20. | + | -ero | -elmo | Ger.: Element & Hung.: elem | súvelmo | akvero |
21. | -eska #4 | italeska | ||||
22. | + | -estro | -awpt- | Ger.: Haupt | úrawptu | urbestro |
23. | -iep- | Ĉi.: hiep | úriepu | |||
24. | + | -eto | -eko #5 | Rus.: -ёк [-jok] | házeko | dometo |
25. | -imo | Gua.: -mi | hazimo | dometo | ||
26. | -i- | -ij- | = | zermánijo | germanio, -ujo | |
27. | + | -ido | -oko | Rus.: -ёк [ok] "-eto" | mícoko | katido |
28. | -if- #6 | |||||
29. | + | -igi | me- | TokP.: mek-,
Pat.: mek; Klk.: ma- #7 |
namesína | bluigi |
30. | -intja | Lit.: -inti (en: gyvinti) | napítintja | trinkigi | ||
31. | + | -iĝi | ve- | Ger.: werden [verden] "fariĝi;
-os" |
navezólta | verdiĝi |
32. | -etja | Rus.: -еть [etj] (en: glupétj,
dlinnétj, ...) |
nazóltetja | verdiĝi | ||
33. | + | -ilo | -elo | Ger.: -el (en: Schlüssel) | kátimelo | tranĉilo |
34. | + | -ino | -i | Sans.: -î, -i (rajnî) | míci | katino |
35. | + | -inda | -awla (Var.: -alv-) | Hung.: -való | lúbawla | aminda |
36. | -odna | Sor.: hódny #8 | lúbodna | |||
37. | + | -ingo | -edlo #9 | Ĉeĥ.: -edlo | ábredlo | plumingo |
38. | + | -inta | rul- | Keĉ.: ruway "fari" | ruldánja | batinta |
39. | + | -ismo | -ismo | = | ||
40. | + | -isto #10 | -asto | Ĉuv.: asto "metiisto" | málasto | muelisto |
41. | -erjo | Ger.: -er, Angl.: -er, Rus.: -арь [arj] | léserjo | arbaristo | ||
42. | to- | Vj.: thợ 'Handwerker' | tomajo | tajloro | ||
43. | + | -isto | -isto | = | śovinisto | ŝovinisto |
44. | + | -ita | bil- | Angl.: be [bi:] (en: be called)
& Vj.: bị 'erleiden', <Passiv> |
bildánja | batita |
45. | -iva #11 | |||||
46. | -izi #12 | butonizi | ||||
47. | + | -njo | -iti | Émiti | Emnjo | |
48. | + | -obla | -piś- | Alb.: -fish | tirpiśa | triobla |
49. | + | -ono | -ud- | Kr.: udio | kúmudo | triono |
50. | + | -onta | rus- | Keĉ.: ruway "fari" | rusmáka | manĝonta |
51. | + | -ope | cu- | Ger.: zu | cukek | kvarope |
52. | + | -ota | bis- | Angl.: be [bi:] (en: be called)
& Vj.: bị 'erleiden', <Passiv> |
biskátima | tranĉota |
53. | -oza #13 | sabloza | ||||
54. | + | -ujo | -enso #14 | H/Gr.: en + Est.: asi "ajo" | cúkrenso | sukerujo |
55. | -ijo #15 | Esp-o: -i-, Pl.: -ija, Lit.: -ìja | zermánijo | germanujo | ||
56. | -ilć-, -aswu #16 | Snc.: -iłč-; Aĉum.: asw?ú | áplilćo, áplaswu | pomarbo | ||
57. | + | -ulo | -ulo | = | tlústulo | dikulo |
58. | -ul- #17 | -uk- #18 | Lit.: -ùkas/-ùke, Fin.: elukka | sísukori | mamuloj | |
59. | + | -um- | -am-, -em-, | = | dikemśaś ¦ hevema | miliono (#19) ¦ feliĉa (#20)
RIM: pliaj sub la titolo "Um-vortoj" |
- #1: El la libro "Esperanto-pola vortaro", paĝo 10, 21; Pl.: umiejętność 'Fertigkeit, Können' "kapablo".
- #2: Nur uzeblas, se temas pri personoj.
- #3: Kompare al la Rusa (tie 24) kaj Pola (tie 15) lingvoj ĉi tie nur estas unu ekvivalento. [v-u "der esperantist" 3/1983, paĝo 57]
- #4: El la sama fonto kiel -abl-.
- #5: Paronimas ekde 5a de januaro 2001 kun "ek" en la senco de "du". Pro tio ĝi eldatiĝas. Prefere uzu la sufikson "-im-"!
- #6: El la sama fonto kiel -abl- kaj -eska.
- #7: Par. TokP.: mekim, Angl.: make [mejk], Pld.: maken [mo-]
- #8: Par. Pl.: godny
- #9: Proponita al mi de Manfred Goldbogen el Ŝtralsundo.
- #10: Nur se temas pri profesia senco!
- #11: El la sama fonto kiel -abl-, -eska, -i- kaj -if-.
- #12: El la sama fonto kiel -abl-, -eska, -i-, -if- kaj -iva.
- #13: El la sama fonto kiel -abl-, -eska, -i-, -if-, -iva kaj -izi.
- #14: Nur se temas pri vazo, kiu ja fakte enhavas ion.
- #15: Nur se temas pri lando.
- #16: Nur se temas pri planto aŭ arbo.
- #17: Nur se temas pri besto.
- #18: Ankaŭ por plantoj! V-u ĉe -aĵ-!
- #19: Laŭvorte: "dek-um-ses", do 106
- #20: Laŭvorte: "bon-uma"
RIM (#) Kun aldona variaĵo de la vokalo depende de la antaŭa. La rozaj sufiksoj fakte estas markiloj por participoj.