Afiksoj/kitake
El Kitakujo
(Malsamoj inter versioj)
E (→Je M: aldono) |
E (→Je K: aldono) |
||
Linio 133: | Linio 133: | ||
|- | |- | ||
| 18. | | 18. | ||
- | ! [[ko-]] | + | ! [[ko-]] #2 |
| ek- | | ek- | ||
! [[na-|na]][[ko-|ko]][[máka]] | ! [[na-|na]][[ko-|ko]][[máka]] | ||
| ekmanĝi | | ekmanĝi | ||
|} | |} | ||
+ | {{Komento-2 | ||
+ | |teksto1=#1: Estiĝis el la Svahila klasoprefikso, sed sence rilatas nur al lingvoj. | ||
+ | |teksto2=#2: Dialekste estas kǫ- | ||
+ | }} | ||
+ | |||
=== Je L === | === Je L === | ||
=== Je M === | === Je M === |
Kiel registrite je 14:21, 9. Mar 2011
Enhavo |
Prefiksoj / pìrebánduri
Je A
1. | an- | mal- | anélta #1 | malviva |
---|---|---|---|---|
2. | ásli- | pra- | àslikéli | pralingvo |
- #1: Mn.Kit.: anelà, Dial.: anêla
Je B
3. | be- | pri- | nabedánja | pribati (ekz. hufojn) |
---|---|---|---|---|
4. | bek- #1 | re- (loke!) | nabekména | reiri |
5. | bo- #2 | -uj-, -i- | Borúso | Rusujo, Rusio |
- #1: Dialekte estas sufikso kaj tial pli similas al la Tokpisina vorto. Ekzemple nagámbeka "reveni" (k-u TokP.: i kam bek)
- #2: Sinonimas al -uls, ekz.: Rúsulso "Rusujo"
Je C
6. | cu- | -ope | cukék | kvarope |
---|
Je Ć
7. | ći- | rivero de … | ćiájasu | rivero de erco(j) |
---|
Je D
8. | daw- | -ad- | nadawsvápa | dormadi |
---|---|---|---|---|
9. | dus- | mis- | nadusgéja | misiri |
10. | dźja- | -famili- (lingve) | dźjatúrka | tjurka (kiel familio) |
11. | dźjo- | -familieg- (lin.) | dźjourála | urala (kiel familiego) |
Je E
12. | eks- | eks- | eksválderjolo | eksregistaro |
---|
Je F
Je G
13. | geo- | antaŭa | geogódipi | en/dum la antaŭa jaro |
---|---|---|---|---|
14. | gi- | ge- | giáhhori | gefratoj |
Je H
15. | han- | kontraŭ-, anti- | hankitáka | antikitaka |
---|
Je I
Je J
Je K
16. | kàle- | bon(e)- | kàlegámon | bonvenon |
---|---|---|---|---|
17. | ki- #1 | -lingva | kizermana | germanlingva |
18. | ko- #2 | ek- | nakomáka | ekmanĝi |
- #1: Estiĝis el la Svahila klasoprefikso, sed sence rilatas nur al lingvoj.
- #2: Dialekste estas kǫ-
Je L
Je M
19. | me- | -ig- | namegáma | venigi |
---|---|---|---|---|
20. | mo- #1 | -an- | Morúsi, Morúsu | Rusino, ruso |
Mocváni, Mocvánu | Bocvananino, bocvano |
- #1: Sinonimas al -ies-, ekz. Rúsiesi, Rúsiesu "rusino, ruso"
Je N
21. | namt- | kiu scias | námt-kvo | kiu scias kio |
---|---|---|---|---|
22. | nas- | -ar- (homoj) | nastúrko | turkaro |
23. | nemt- | … ajn | némt-kve | mi ne scias kiu, kiu ajn |
24. | nevim- | … ajn | nevimkve | kiu ajn |
25. | njo- | re- | nanjonúrintja | renovigi |
Je Ŋ
26. | ŋac(re)- | for- | naŋacésa | foresti |
---|---|---|---|---|
27. | ŋin- | kilo- | ŋincígo | kilometro |
Je O
Je P
28. | pao- | ĉef- #3 | paostacju | ĉefstacio |
---|
Je R
29. | raj- | sekva | rajgódipi | en sekva jaro |
---|---|---|---|---|
30. | roz- | dis- | rozpádo | disfalo |
Je S
31. | sa- | malek-, el(-)(#4) | nasamáka | finmanĝi |
---|---|---|---|---|
32. | sum- #5 | <iu, io> | súmtem | iam |
33. | svi- | bo- | svibápu | bopatro |
Je Ś
34. | śi- | ĉi(-) | śiteme | ĉi tiu, tiu ĉi |
---|
Je T
35. | to- | -isto | to-májo | tajloro |
---|
Je U
36. | ubaj- | stif-, duon- | ubaj-bápu | stif-patro, duon-patro |
---|
Je V
37. | ve- | -iĝ- | navedáda | grandiĝi |
---|---|---|---|---|
38. | vejte- | tele- | vejtelúkimelo | televidilo |
Je Z
39. | zu- | -grup- (lingve) | zusláva | slava (kiel grupo) |
---|
Sufiksoj / pasbánduri
Je A
1. | -ać- | -aĉ- | házaću | domaĉo |
---|---|---|---|---|
2. | -ajk- #1 | -ej- | mákajko | manĝejo |
3. | -ajp- | -em- | svápajpo | dormemo |
4. | -ajś- | -infano, -fil(in)o | Paol-ajśu | Paŭlo-filo |
5. | -akti | regiono | Rújgakti | regiono Rugeno |
6. | -ali | riverego | Bêrali | bruna riverego |
7. | -apja #2 | paĉjo ... | Mónu-apja | paĉjo Monuo |
8. | -as- | -aĵ- | mákaso | manĝaĵo |
9. | -ast- | -ist- | gérsasto | laboristo |
10. | -aswu | -arbo | bátil-àswu | prunarbo |
11. | -atv- | -ebl- | mátatva | videbla |
12. | -awl- (Var.: -alv-) #3 | -ind- | lúbawla | aminda |
13. | -awpt- #4 | -estr- | úrawptu | urbestro |
- #1: Kompare al la Rusa (tie 24) kaj Pola (tie 15) lingvoj ĉi tie nur estas unu ekvivalento. [v-u "der esperantist" 3/1983, paĝo 57]
- #2: Ĝi ĉiam sekvas la genran finaĵon.
- #3: Normala sufikso anstataŭ tio estas -odn-, ekz. lúbodna
- #4: Normala sufikso anstataŭ tio estas -iep-, ekz. úriepu
Je B
14. | -behh- | preta (por) | na-láb-behha | esti preta por trans-
sendi datojn |
---|
Je C
Je D
15. | -daś- | sam-X-ano | bímidaśo | samideano |
---|
Je E
16. | -eć- | -id- | slónjećo | elefantido |
---|---|---|---|---|
17. | -edlo #1 | -ingo | ábredlo | plumingo |
18. | -edva | -enda | líbedva | pagenda |
19. | -egv- | -eg- | házegvo | domego |
20. | -ek- #2 | -et- | házeko | dometo |
21. | -el- | -il- | kátimelo | tranĉilo |
22. | -elm- | -er- | sváselmo | pluvero |
23. | -ems- (Var.: -ims-,
-ujms-) |
-simila | gjúpemsa | stulteca |
24. | -eni | -(ad)o | pádeni | falo |
25. | -ens- | -uj- | cúkrenso | sukerujo |
26. | -enśe | -a (num.) | ójnenśe | unua |
27. | -erj- (Dial.: -eŕ [erĵ]) | -ist- | púmerjo | arbisto |
28. | -eś- | -ec- | máheśo | grandeco |
29. | -etj- | -iĝ- | nagjúpetja | stultiĝi |
30. | -ez- #3 | -an- | ćínezu | ĉino |
- #1: Proponita al mi de Manfred Goldbogen el Ŝtralsundo.
- #2: En normala lingvaĵo estas -im-, ekz. házimo
- #3: Anstataŭ tio estu uzata mo- (ekz. moćíni, moćínu) aŭ -ies- (ćíniesi, ćíniesu).
Je F
31. | -falvi | -vilaĝo | Hung.: falu, falva- | Jópufàlvi | Jopufalvo |
---|
Je G
Je H
Je HH
32. | -hhaŋ- | volonti | Tlng.: -qang | tegérshhaŋa | volontas labori |
---|
Je I
33. | -iep- | -estr- | Ĉi.: hiep | úriepu | urbestro |
---|---|---|---|---|---|
34. | -ies- #1 | -an- | Fin.: mies "viro" | Rúsiesi, Rúsiesu | Rusino, ruso |
Cvániesi, Cvániesu | Bocvananino, bocvano | ||||
35. | -ij- #2 | -uj-, -i- | Esp-o: -i-, Pl.: -ija, Lit.: -ìja | Zermanijo | Germanujo, Germanio |
36. | -ilć- | -planto | Snc.: -íłč | tílkwilćo | fragujo, fragoplanto |
37. | -im- | -et- | Guar.: -mi | gelásimo | glaseto |
38. | -intj- | -ig- | Lit.: -inti | napítintja | trinkigi |
39. | -ism- | -ism- | = | śovínismo | ŝovinismo |
40. | -ist- | -ist- | = | śovínisto | ŝovinisto |
41. | -isva | -eta (kolo-re) | Lit.: -svas | gélisva | flaveta |
42. | -iti | -njo | Emiti | Emnjo |
- #1: Sinonimas kun mo-, ekz. Morúsi, Morúsu "rusino, ruso"
- #2: Estas anstataŭata de bo- kaj -uls-, ekz. Borúso, Rúsulso "Rusujo"
Je K
43. | (-)koart- | -foj- | Sor.: króć & Lit.: kartas | kúmkoártaw | trifoje |
---|---|---|---|---|---|
44. | -kwe | iama, eksa | Gua.: -kue(-ngue) | dóstu-kwe | eks-amiko |
Je L
45. | -libe | ajn | Rus.: -либо [libo] & Lat.: -libet | kve-líbe | kiu ajn |
---|
Je M
46. | -mul | -foje | Kiĉ.: -mul | ójnmul | unufoje |
---|
Je N
47. | -niś- | devi | Tlng.: -niS | temórniśa | devas morti |
---|
Je O
48. | -oćku | -ĉjo | Hung.: -cska, -cske | Rúdoćku | Rudĉjo |
---|---|---|---|---|---|
49. | -odn- | -ind- | Sor.: hódny | káwpodna | aĉetinda |
50. | -ojta | -eca | Sor.: -ojty | jégojta | glacieca |
51. | -ok- | -id- | Rus.: -ёк [-ok] | ovicoko | ŝafido |
52. | -olo | -aro | Angl.: all [ol] | bámbolo | infanaro |
53. | -on- | -ono #1 | Gr.: -ον [-on] | umémono | elektrono |
- #1: Atentu, ke temas pri scienca sufikso, uzata por partikloj, kiel elektrono, neŭtrono ktp.
Je P
54. | -pan- | ĉiu | Gr.: παν [pan] | vopáne | ni ĉiuj |
---|---|---|---|---|---|
55. | -piś- | -obl- | Alb.: -fish | tírpiśa | triobla |
Je R
56. | -raŋ | estonta | Gua.: -rã | śáti-raŋ | fianĉino (estonta edzino) |
---|---|---|---|---|---|
57. | -rup- | preti (por) | Tlng.: -rup | temákrupa | pretas por manĝi |
Je S
Je Ś
58. | -śjo (Var.: -śjopo.) | -salo | Jap.: shió 'Salz' | píkaśjo | kuirsalo |
---|
Je T
59. | -tepli | -monteto | Naht.: tepe-tl | Hánitèpli | Haniteplo |
---|---|---|---|---|---|
60. | -tik- | nur ... | Lit.: tìk "nur" | votíke | ni sen vi |
61. | -tlen- | sen ...' | Hung.: -tlen (-tlan) | súvotlena | senakva |
Je U
62. | -ud- | -on- | Kr.: udio | kúmudo | triono |
---|---|---|---|---|---|
63. | -ujz- | -naskito | Turk.: -üz (-iz) | ékujzori | ĝemeloj |
64. | -uk- | -ul- (vivajoj) | Lit.: -ùkas/-ùke, Fin.: elukka | sísukori | mamuloj |
65. | -ul- | -ul- | = | dádulu | grandulo |
66. | -ulori #1 | ge- | v-u supre + Nub.: lím, Ar.: limm | na-úlori-léga | geliti |
67. | -uls- #2 | -uj-, -i- | Mong.: улс | Rúsulso | Rusujo, Rusio |
- #1: Norma afikso nun estas gi-, ekz. na-gi-léga
- #2: Sinonimas kun bo-, ekz. Borúso "Rusujo"
Je V
68. | -vip- | ne povi, timi | Tlng.: -vIp 'nicht können, fürchten' | teléntvipa | timas flugi |
---|---|---|---|---|---|
69. | -vis- | certe, sen-dube | Pld.: wiß | sjegámvisa | certe venos |
70. | -vo- | (postpozicie) | Rus.: во [vo] "en" | envosaj, -ku, -ket | en, en -n, de en (=el) |
Je W
71. | -wen- | laŭdire, onidire | Mnm.: -wen | sjegámwena-paj | laudire li venos |
---|