Verboklasoj
El Kitakujo
(Malsamoj inter versioj)
(→"sento"-verboj / "dújgu"-gèra-sónori: mi aldonis ligojn kaj elmetis la etimojn) |
E (→Ligendaj / bándedvari: formatigo) |
||
(10 mezaj versioj ne montrata.) | |||
Linio 2: | Linio 2: | ||
La plej multaj verboj krom la sekva-alineaj estas tute regulaj kaj kiel [[adjektivo|adjektivoj]] (Tie mankas la verbigaj afiksoj!) finiĝas je -a. | La plej multaj verboj krom la sekva-alineaj estas tute regulaj kaj kiel [[adjektivo|adjektivoj]] (Tie mankas la verbigaj afiksoj!) finiĝas je -a. | ||
== Neregulaj verboj / anfépari gèra-sónori == | == Neregulaj verboj / anfépari gèra-sónori == | ||
- | {{Rimarko | + | {{Rimarko |
- | teksto=RIM: La neregulaj verboj malaperas aŭ reguliĝas en la dialektoj kaj parencaj lingvoj.}} | + | |teksto=RIM: La neregulaj verboj malaperas aŭ reguliĝas en la dialektoj kaj parencaj lingvoj. |
+ | }} | ||
=== Neligendaj / nembándedvari === | === Neligendaj / nembándedvari === | ||
==== "sento"-verboj / "dújgu"-gèra-sónori ==== | ==== "sento"-verboj / "dújgu"-gèra-sónori ==== | ||
- | {| | + | {| class="prettytable" |
! Kitaka | ! Kitaka | ||
! Senco | ! Senco | ||
Linio 12: | Linio 13: | ||
! Senco | ! Senco | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | '''ćao''' |
| saluti | | saluti | ||
- | | Mu ćao sun. | + | | '''Mu ćao sun.''' #1 |
+ | '''Mi ćao tun.''' #2 | ||
+ | '''Mu ćao tin.''' #3 | ||
+ | '''Mi ćao tin.''' #4 | ||
| Mi salutas vin. | | Mi salutas vin. | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | '''hao''' |
| ami | | ami | ||
- | | Ŋa hao kámin. | + | | '''Ŋa hao kámin.''' |
| Mi amas vin. | | Mi amas vin. | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | '''jao''' |
| voli | | voli | ||
- | | Paj jao nagérsa. | + | | '''Paj jao nagérsa.''' |
| Li volas labori. | | Li volas labori. | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | '''jem''' |
| malami; malŝati | | malami; malŝati | ||
- | | Ísi jem nagérsa. | + | | '''Ísi jem nagérsa.''' |
| Ŝi malŝatas labori. | | Ŝi malŝatas labori. | ||
|- | |- | ||
- | | | + | | '''maw''' #5 |
| voli; intenci | | voli; intenci | ||
- | | Vo maw namáka. | + | | '''Vo maw namáka.''' |
| Ni volas manĝi. | | Ni volas manĝi. | ||
|} | |} | ||
- | {{Komento | + | {{Komento |
- | teksto1=#1: En malnova ortografio: maú; ĝemelas al '''mo'''- "-os"}} | + | |teksto1=#1: Viro al viro. |
+ | |teksto2=#2: Virino al viro. | ||
+ | |teksto3=#3: Viro al virino. | ||
+ | |teksto4=#4: Virino al virino. | ||
+ | |teksto5=#5: En malnova ortografio: maú; ĝemelas al '''mo'''- "-os" | ||
+ | }} | ||
===== Ĉiklasaj verboj en PraKitaka kaj Malnova Kitaka ===== | ===== Ĉiklasaj verboj en PraKitaka kaj Malnova Kitaka ===== | ||
- | {| | + | {| class="prettytable" |
! Ŝtupo | ! Ŝtupo | ||
! Kitaka | ! Kitaka | ||
Linio 49: | Linio 58: | ||
! Senco | ! Senco | ||
|- | |- | ||
- | | Pra. | + | | rowspan="2" | Pra. |
- | | vol | + | | rowspan="2" | vol |
- | | voli | + | | rowspan="2" | voli |
- | | Esp-o: voli, Lat.: volere, Okc.: voler, Ger.: wollen | + | | rowspan="2" | Esp-o: voli, Lat.: volere, Okc.: voler, Ger.: wollen |
- | | Áku vol timáka káwkun. | + | | rowspan="2" | '''Áku vol timáka káwkun.''' |
- | | Mu jao namáka káwkun. | + | | '''Mu jao namáka káwkun.''' |
- | + | | rowspan="2" | Mi volas manĝi kukon. | |
- | | Mi volas manĝi kukon. | + | |- |
+ | | {{literatura}} title="Tio estas literatura frazo." | '''Mu tevóla namáka káwkun.''' | ||
|} | |} | ||
==== "movo"-verboj / "páwjintjeni"-gèra-sónori ==== | ==== "movo"-verboj / "páwjintjeni"-gèra-sónori ==== | ||
- | {| | + | {| class="prettytable" |
! Kitaka | ! Kitaka | ||
! Senco | ! Senco | ||
Linio 67: | Linio 77: | ||
! Senco | ! Senco | ||
|- | |- | ||
- | | dao | + | | '''dao''' |
| alveni, ĝisveni | | alveni, ĝisveni | ||
| Ĉi.: dào 'ankommen; nach, zu, in' | | Ĉi.: dào 'ankommen; nach, zu, in' | ||
- | | Paj dao ŋáku. | + | | '''Paj dao ŋáku.''' |
| Li alvenas al mi. | | Li alvenas al mi. | ||
|- | |- | ||
- | | kip #1 | + | | '''kip''' #1 |
| atingi | | atingi | ||
| Ĉi.: kip 'erreichen' | | Ĉi.: kip 'erreichen' | ||
- | | Ìsi kip tla gerádin. | + | | '''Ìsi kip tla gerádin.''' |
| Ŝi atingas la urbon. | | Ŝi atingas la urbon. | ||
|- | |- | ||
- | | len | + | | '''len''' |
| supren(mov)iĝi | | supren(mov)iĝi | ||
| rowspan="2" | Vj.: lên 'hinaufbewegen; auf, hinauf' | | rowspan="2" | Vj.: lên 'hinaufbewegen; auf, hinauf' | ||
- | | Ému len góriku. | + | | '''Ému len góriku.''' |
| Li supreniĝas monton. | | Li supreniĝas monton. | ||
|- | |- | ||
| prep. | | prep. | ||
| sur -n, supren | | sur -n, supren | ||
- | | Lo telénta len góriku. | + | | '''Lo telénta len góriku.''' |
| rowspan="2" | Ili flugas sur monton. | | rowspan="2" | Ili flugas sur monton. | ||
|- | |- | ||
- | | pjaŋ | + | | '''pjaŋ''' |
| flugi | | flugi | ||
| Brm.: pyang [pjang] | | Brm.: pyang [pjang] | ||
- | | Lo pjaŋ len góriku. | + | | '''Lo pjaŋ len góriku.''' |
|- | |- | ||
- | | ra (rao) | + | | '''ra''' (rao) |
| eliĝi, elmoviĝi | | eliĝi, elmoviĝi | ||
| rowspan="2" | Vj.: ra 'hinausbewegen; aus, | | rowspan="2" | Vj.: ra 'hinausbewegen; aus, | ||
hinaus' (& Ger.: raus) | hinaus' (& Ger.: raus) | ||
- | | Íske ra házu(ket). | + | | '''Íske ra házu(ket).''' |
| Iu eliĝas el domo. | | Iu eliĝas el domo. | ||
|- | |- | ||
| prep. | | prep. | ||
| el | | el | ||
- | | Káti telópa ra lésu. | + | | '''Káti telópa ra lésu.''' |
| Katino kuras el arbaro. | | Katino kuras el arbaro. | ||
|- | |- | ||
- | | suŋ (suoŋ) #2 | + | | '''suŋ''' (suoŋ) #2 |
| malsupren(mov)iĝi | | malsupren(mov)iĝi | ||
| rowspan="2" | Vj.: xuống 'hinunterbewegen; | | rowspan="2" | Vj.: xuống 'hinunterbewegen; | ||
hinunter' (& Lat.: sub) | hinunter' (& Lat.: sub) | ||
- | | Émo suŋ dóliku. | + | | '''Émo suŋ dóliku.''' |
| Ĝi malsuprenmoviĝas al valo. | | Ĝi malsuprenmoviĝas al valo. | ||
|- | |- | ||
| prep. | | prep. | ||
| malsupren (al/de) | | malsupren (al/de) | ||
- | | Áplo tepáda suoŋ ot púmu. | + | | '''Áplo tepáda suoŋ ot púmu.''' |
| Pomo falas malsupren de arbo. | | Pomo falas malsupren de arbo. | ||
|- | |- | ||
- | | téw | + | | '''téw''' |
| formoviĝi | | formoviĝi | ||
| Km.: tö·w 'wegbewegen' | | Km.: tö·w 'wegbewegen' | ||
- | | | + | | '''Ótu téw gerádiket. ''' |
- | | | + | | Oto formoviĝas de la urbo. |
|- | |- | ||
- | | vao #3 | + | | '''vao''' #3 |
| eniĝi, enmoviĝi | | eniĝi, enmoviĝi | ||
| rowspan="2" | Vj.: vào 'hineinbewegen; in, hinein' | | rowspan="2" | Vj.: vào 'hineinbewegen; in, hinein' | ||
(& Rus.: в(о) [v(o)] "en") | (& Rus.: в(о) [v(o)] "en") | ||
- | | Mu vao házuku. | + | | '''Mu vao házuku.''' |
| "Mi eniĝas domon." | | "Mi eniĝas domon." | ||
|- | |- | ||
| prep. | | prep. | ||
| en -n | | en -n | ||
- | | Émi tegéja vao házu. | + | | '''Émi tegéja vao házu.''' |
| Ŝi iras en domon. | | Ŝi iras en domon. | ||
|} | |} | ||
- | + | {{Komento | |
- | + | |teksto1=#1: Sinonimas al regula verbo '''na-kípa''' kaj paronimas resp. ĝemelas al la postpozicio '''kípe''' "ĝis"! | |
- | + | |teksto2=#2: Dial.: '''sup''' ('''suop''') | |
+ | |teksto3=#3: Var.: '''vaw'''; en malnova ortografio: vaú | ||
+ | }} | ||
+ | |||
==== pliaj ==== | ==== pliaj ==== | ||
{{Rimarko| | {{Rimarko| | ||
teksto=RIM: * = ĝemelas kun regulaj}} | teksto=RIM: * = ĝemelas kun regulaj}} | ||
- | {| | + | {| class="prettytable" |
! Kitaka | ! Kitaka | ||
! Senco | ! Senco | ||
! Etimo | ! Etimo | ||
|- | |- | ||
- | | mujk* | + | | '''mujk'''* |
| ĉerpi | | ĉerpi | ||
|Vj.: mực, mục, múc | |Vj.: mực, mục, múc | ||
|- | |- | ||
- | | gap* | + | | '''gap'''* |
| renkonti | | renkonti | ||
| Vj.: gặp | | Vj.: gặp | ||
|- | |- | ||
- | | got* | + | | '''got'''* |
| senŝeligi | | senŝeligi | ||
| Vj.: gọt | | Vj.: gọt | ||
|- | |- | ||
- | | ŋen* | + | | '''ŋen'''* |
| havi tempon | | havi tempon | ||
| Alb.: ngen | | Alb.: ngen | ||
|- | |- | ||
- | | vî | + | | '''vî''' #1 |
| scii | | scii | ||
| Ĉeĥ.: ví | | Ĉeĥ.: ví | ||
|} | |} | ||
+ | {{Komento | ||
+ | |teksto1=#1: Sinonimas al la regula, pli ofte uzata verbo '''naméda''', ekz. '''Mu teméda témon.''' "Mi scias tion." | ||
+ | }} | ||
Formado de apartaj tempoj kaj modoj | Formado de apartaj tempoj kaj modoj | ||
- | Oni uzas la supre (A.1./2.) menciitajn erojn, sed ne 'te-'. | + | Oni uzas la supre (A.1./2.) menciitajn erojn, sed ne ''''te'''-'. |
sufikso: -ta | sufikso: -ta | ||
===== Ekzemplo ===== | ===== Ekzemplo ===== | ||
- | {| | + | {| class="prettytable" |
! Kitaka | ! Kitaka | ||
! Senco | ! Senco | ||
Linio 181: | Linio 197: | ||
! Senco | ! Senco | ||
|- | |- | ||
- | | ćaota | + | | '''ćaota''' |
| saluti | | saluti | ||
- | | Ému laćaota sin. | + | | '''Ému laćaota sin.''' |
| Li salutis cin. | | Li salutis cin. | ||
|} | |} | ||
===== Ĉiklasaj verboj en la PraKitaka kaj Malnova Kitaka ===== | ===== Ĉiklasaj verboj en la PraKitaka kaj Malnova Kitaka ===== | ||
- | {| | + | {| class="prettytable" |
! Ŝtupo | ! Ŝtupo | ||
! Kitaka | ! Kitaka | ||
Linio 197: | Linio 213: | ||
|- | |- | ||
| Mn. | | Mn. | ||
- | | daj #1 | + | | '''daj''' #1 |
| doni | | doni | ||
| Rus.: дай [daj] | | Rus.: дай [daj] | ||
- | | Émi daj múku púlin. | + | | '''Émi daj múku púlin.''' |
- | | Émi tedája múge púlin. | + | | '''Émi tedája múge púlin.''' |
| Ŝi donas al mi monon. | | Ŝi donas al mi monon. | ||
|- | |- | ||
| Pra. | | Pra. | ||
- | | kej #2 | + | | '''kej''' #2 |
| rajti | | rajti | ||
| Ĉi.: kĕ-yĭ | | Ĉi.: kĕ-yĭ | ||
- | | Éme kej titába do Móskva. | + | | '''Éme kej titába do Móskva.''' |
- | | Ému tetórna natába do Móskvi. | + | | '''Ému tetórna natába do Móskvi.''' |
- | Ému tetórna natába Móskviku. | + | '''Ému tetórna natába Móskviku.''' |
| Li rajtas vojaĝi al Moskvo. | | Li rajtas vojaĝi al Moskvo. | ||
|} | |} | ||
- | + | {{Komento | |
- | + | |teksto1=#1: Ĝi simple fariĝis regula verbo, ekz. '''tedája''' "donas", '''ladája''' "donis" ktp. | |
+ | |teksto2=#2: Ĝi fariĝis modala sufikso ĉe la verboj, ekz. '''Émi dánskeja témilan.''' "Ŝi rajtas danci ĉi tie." | ||
+ | }} | ||
+ | |||
=== Ligendaj / bándedvari === | === Ligendaj / bándedvari === | ||
- | {| | + | {| class="prettytable" |
! Kitaka | ! Kitaka | ||
! Senco | ! Senco | ||
Linio 223: | Linio 242: | ||
! Senco | ! Senco | ||
|- | |- | ||
- | | rowspan="3" | -ara | + | | rowspan="3" | -'''ara''' |
| rowspan="3" | esti | | rowspan="3" | esti | ||
| rowspan="3" | Angl.: are, (Sve.: är, Dan.: er) | | rowspan="3" | Angl.: are, (Sve.: är, Dan.: er) | ||
- | | Tu kve-ára? | + | | '''Tu kve-ára?''' |
| Kiu ci estas? | | Kiu ci estas? | ||
|- | |- | ||
- | | Mu Renu-ára. | + | | '''Mu Renu-ára.''' |
| Mi estas Reneo. | | Mi estas Reneo. | ||
|- | |- | ||
- | | Tu kvaw-ára? | + | | '''Tu kvaw-ára?''' |
| Kiel ci estas? | | Kiel ci estas? | ||
|- | |- | ||
- | | rowspan="3" | -tura | + | | rowspan="3" | -'''tura''' |
| rowspan="3" | havi | | rowspan="3" | havi | ||
| rowspan="3" | Lit.: turėti | | rowspan="3" | Lit.: turėti | ||
- | | Paj kvo-túra? | + | | '''Paj kvo-túra?''' |
| Kion li havas? | | Kion li havas? | ||
|- | |- | ||
- | | Ému házu-túra. | + | | '''Ému házu-túra.''' |
| Li havas domon. | | Li havas domon. | ||
|- | |- | ||
- | | Ŋa décivéjo-túra. | + | | '''Ŋa décivéjo-túra.''' |
| Mi havas kapdoloron. | | Mi havas kapdoloron. | ||
|- | |- | ||
- | | -sura | + | | -'''sura''' |
| rowspan="3" | fari | | rowspan="3" | fari | ||
| rowspan="3" | Jap.: suru | | rowspan="3" | Jap.: suru | ||
- | | Lo lúbo-súra. | + | | '''Lo lúbo-súra.''' |
| Ili amoras. | | Ili amoras. | ||
|- | |- | ||
| (slango!) | | (slango!) | ||
- | | (Mu) feŋ-súra. | + | | '''(Mu) feŋ-súra.''' |
| Mi dankas. | | Mi dankas. | ||
|- | |- | ||
| | | | ||
- | | Indjéna-sùraj! | + | | '''Indjéna-sùraj!''' |
| Bonvole pardonu! | | Bonvole pardonu! | ||
|- | |- | ||
- | | -gona | + | | -'''gona''' |
| iri | | iri | ||
| Pld.: gahn [go:n], Angl.: go | | Pld.: gahn [go:n], Angl.: go | ||
- | | Émo kapúta-góna. | + | | '''Émo kapúta-góna.''' |
| Ĝi difektiĝas (aŭ) kaputiĝas. | | Ĝi difektiĝas (aŭ) kaputiĝas. | ||
|- | |- | ||
- | | -kura | + | | -'''kura''' |
| veni | | veni | ||
| Jap.: kuru | | Jap.: kuru | ||
- | | Paj gérso-kúra. | + | | '''Paj gérso-kúra.''' |
| Li venas al laboro. | | Li venas al laboro. | ||
|- | |- | ||
- | | rowspan="2" | -tuda | + | | rowspan="2" | -'''tuda''' |
| rowspan="2" | ludi | | rowspan="2" | ludi | ||
| rowspan="2" | Kor.: tu.da | | rowspan="2" | Kor.: tu.da | ||
- | | Émi káti-túda. | + | | '''Émi káti-túda.''' |
| Ŝi ludas katon. | | Ŝi ludas katon. | ||
|- | |- | ||
- | | Lo lúbo-túda. | + | | '''Lo lúbo-túda.''' |
| Ili amoras. | | Ili amoras. | ||
|- | |- | ||
- | | -dora | + | | -'''dora''' |
| veturi | | veturi | ||
| Tib.: dro, dru | | Tib.: dro, dru | ||
- | | Ému búsu-dóra. | + | | '''Ému búsu-dóra.''' |
| Li veturas buson. | | Li veturas buson. | ||
|} | |} | ||
Formado de apartaj tempoj kaj modoj | Formado de apartaj tempoj kaj modoj | ||
- | Oni uzas la supre (A.1./2.) menciitajn erojn, sed ne 'te-'. | + | Oni uzas la supre (A.1./2.) menciitajn erojn, sed ne ''''te'''-'. |
sen sufikso! | sen sufikso! | ||
==== Ekzemploj ==== | ==== Ekzemploj ==== | ||
- | {| | + | {| class="prettytable" |
! Kitaka | ! Kitaka | ||
! Senco | ! Senco | ||
Linio 301: | Linio 320: | ||
! Senco | ! Senco | ||
|- | |- | ||
- | | -tura | + | | -'''tura''' |
| havi | | havi | ||
- | | Paj lá-kvo-túra? | + | | '''Paj lá-kvo-túra?''' |
| Kion li havis? | | Kion li havis? | ||
|- | |- | ||
- | | -sura | + | | -'''sura''' |
| fari | | fari | ||
- | | Lo la-lúbo-súra. | + | | '''Lo la-lúbo-súra.''' |
| Ili amoris. | | Ili amoris. | ||
|} | |} | ||
Linio 315: | Linio 334: | ||
*[[konjugacio|evoluo de la verboklasoj]] | *[[konjugacio|evoluo de la verboklasoj]] | ||
- | [[Kategorio: | + | [[Kategorio:Verbo]] |
Nuna versio ekde 13:32, 19. Nov 2011
Enhavo |
Regulaj verboj / fépari gèra-sónori
La plej multaj verboj krom la sekva-alineaj estas tute regulaj kaj kiel adjektivoj (Tie mankas la verbigaj afiksoj!) finiĝas je -a.
Neregulaj verboj / anfépari gèra-sónori
RIM: La neregulaj verboj malaperas aŭ reguliĝas en la dialektoj kaj parencaj lingvoj.
Neligendaj / nembándedvari
"sento"-verboj / "dújgu"-gèra-sónori
Kitaka | Senco | Ekzempoj | Senco |
---|---|---|---|
ćao | saluti | Mu ćao sun. #1
Mi ćao tun. #2 Mu ćao tin. #3 Mi ćao tin. #4 |
Mi salutas vin. |
hao | ami | Ŋa hao kámin. | Mi amas vin. |
jao | voli | Paj jao nagérsa. | Li volas labori. |
jem | malami; malŝati | Ísi jem nagérsa. | Ŝi malŝatas labori. |
maw #5 | voli; intenci | Vo maw namáka. | Ni volas manĝi. |
- #1: Viro al viro.
- #2: Virino al viro.
- #3: Viro al virino.
- #4: Virino al virino.
- #5: En malnova ortografio: maú; ĝemelas al mo- "-os"
Ĉiklasaj verboj en PraKitaka kaj Malnova Kitaka
Ŝtupo | Kitaka | Senco | Etimo | Ekzempoj | Nuna lingvo | Senco |
---|---|---|---|---|---|---|
Pra. | vol | voli | Esp-o: voli, Lat.: volere, Okc.: voler, Ger.: wollen | Áku vol timáka káwkun. | Mu jao namáka káwkun. | Mi volas manĝi kukon. |
Mu tevóla namáka káwkun. |
"movo"-verboj / "páwjintjeni"-gèra-sónori
Kitaka | Senco | Etimo | Ekzemplo | Senco |
---|---|---|---|---|
dao | alveni, ĝisveni | Ĉi.: dào 'ankommen; nach, zu, in' | Paj dao ŋáku. | Li alvenas al mi. |
kip #1 | atingi | Ĉi.: kip 'erreichen' | Ìsi kip tla gerádin. | Ŝi atingas la urbon. |
len | supren(mov)iĝi | Vj.: lên 'hinaufbewegen; auf, hinauf' | Ému len góriku. | Li supreniĝas monton. |
prep. | sur -n, supren | Lo telénta len góriku. | Ili flugas sur monton. | |
pjaŋ | flugi | Brm.: pyang [pjang] | Lo pjaŋ len góriku. | |
ra (rao) | eliĝi, elmoviĝi | Vj.: ra 'hinausbewegen; aus,
hinaus' (& Ger.: raus) |
Íske ra házu(ket). | Iu eliĝas el domo. |
prep. | el | Káti telópa ra lésu. | Katino kuras el arbaro. | |
suŋ (suoŋ) #2 | malsupren(mov)iĝi | Vj.: xuống 'hinunterbewegen;
hinunter' (& Lat.: sub) |
Émo suŋ dóliku. | Ĝi malsuprenmoviĝas al valo. |
prep. | malsupren (al/de) | Áplo tepáda suoŋ ot púmu. | Pomo falas malsupren de arbo. | |
téw | formoviĝi | Km.: tö·w 'wegbewegen' | Ótu téw gerádiket. | Oto formoviĝas de la urbo. |
vao #3 | eniĝi, enmoviĝi | Vj.: vào 'hineinbewegen; in, hinein'
(& Rus.: в(о) [v(o)] "en") |
Mu vao házuku. | "Mi eniĝas domon." |
prep. | en -n | Émi tegéja vao házu. | Ŝi iras en domon. |
- #1: Sinonimas al regula verbo na-kípa kaj paronimas resp. ĝemelas al la postpozicio kípe "ĝis"!
- #2: Dial.: sup (suop)
- #3: Var.: vaw; en malnova ortografio: vaú
pliaj
RIM: * = ĝemelas kun regulaj
Kitaka | Senco | Etimo |
---|---|---|
mujk* | ĉerpi | Vj.: mực, mục, múc |
gap* | renkonti | Vj.: gặp |
got* | senŝeligi | Vj.: gọt |
ŋen* | havi tempon | Alb.: ngen |
vî #1 | scii | Ĉeĥ.: ví |
- #1: Sinonimas al la regula, pli ofte uzata verbo naméda, ekz. Mu teméda témon. "Mi scias tion."
Formado de apartaj tempoj kaj modoj
Oni uzas la supre (A.1./2.) menciitajn erojn, sed ne 'te-'.
sufikso: -ta
Ekzemplo
Kitaka | Senco | Ekzemplo | Senco |
---|---|---|---|
ćaota | saluti | Ému laćaota sin. | Li salutis cin. |
Ĉiklasaj verboj en la PraKitaka kaj Malnova Kitaka
Ŝtupo | Kitaka | Senco | Etimo | Ekzempoj | Nuna lingvo | Senco |
---|---|---|---|---|---|---|
Mn. | daj #1 | doni | Rus.: дай [daj] | Émi daj múku púlin. | Émi tedája múge púlin. | Ŝi donas al mi monon. |
Pra. | kej #2 | rajti | Ĉi.: kĕ-yĭ | Éme kej titába do Móskva. | Ému tetórna natába do Móskvi.
Ému tetórna natába Móskviku. |
Li rajtas vojaĝi al Moskvo. |
- #1: Ĝi simple fariĝis regula verbo, ekz. tedája "donas", ladája "donis" ktp.
- #2: Ĝi fariĝis modala sufikso ĉe la verboj, ekz. Émi dánskeja témilan. "Ŝi rajtas danci ĉi tie."
Ligendaj / bándedvari
Kitaka | Senco | Etimo | Ekzemplo | Senco |
---|---|---|---|---|
-ara | esti | Angl.: are, (Sve.: är, Dan.: er) | Tu kve-ára? | Kiu ci estas? |
Mu Renu-ára. | Mi estas Reneo. | |||
Tu kvaw-ára? | Kiel ci estas? | |||
-tura | havi | Lit.: turėti | Paj kvo-túra? | Kion li havas? |
Ému házu-túra. | Li havas domon. | |||
Ŋa décivéjo-túra. | Mi havas kapdoloron. | |||
-sura | fari | Jap.: suru | Lo lúbo-súra. | Ili amoras. |
(slango!) | (Mu) feŋ-súra. | Mi dankas. | ||
Indjéna-sùraj! | Bonvole pardonu! | |||
-gona | iri | Pld.: gahn [go:n], Angl.: go | Émo kapúta-góna. | Ĝi difektiĝas (aŭ) kaputiĝas. |
-kura | veni | Jap.: kuru | Paj gérso-kúra. | Li venas al laboro. |
-tuda | ludi | Kor.: tu.da | Émi káti-túda. | Ŝi ludas katon. |
Lo lúbo-túda. | Ili amoras. | |||
-dora | veturi | Tib.: dro, dru | Ému búsu-dóra. | Li veturas buson. |
Formado de apartaj tempoj kaj modoj
Oni uzas la supre (A.1./2.) menciitajn erojn, sed ne 'te-'.
sen sufikso!
Ekzemploj
Kitaka | Senco | Ekzemplo | Senco |
---|---|---|---|
-tura | havi | Paj lá-kvo-túra? | Kion li havis? |
-sura | fari | Lo la-lúbo-súra. | Ili amoris. |