Alfabeto

El Kitakujo

Nuna versio ekde 16:06, 24. Jan 2010

Latinida alfabeto / kilatinída bócolo

Ĝia latinida skribo konas diakritajn literojn, do la jenajn:

Nur unu escepto kompare al Esperanto ekzistas:

La tuta alfabeto / tla vísa bócolo

La Kitaka alfabeto havas 27 literojn kaj tri digrafojn.

Por E-a ĝ estas uzata la kunmeto dź (v-u supre). Por E-a ĥ estas uzata duobla h, do hh (túla ha "duobla ho"). En sensupersignaj programoj povas esti uzata anstataŭa h, do ch (por ć), sh (por ś), zh (por ź). Krome ŋ anstataŭeblas per ng (Komparu kun germana, angla, svahila, vjetnama kaj indonezia ng!). Iu ĥaosiga mikso ne estu permesata. W ankaŭ aperas ekster diftongoj!

La litero ' (u'i) nur estas skribata ene de vortoj, se kunpuŝas vokaloj, ĉar ĝi nur staras antaŭ aŭ inter vokaloj. Ĝi sonas kiel la neskribata sono en la germana lingvo, kiu estas prononcata antaŭ komenca vokalo. ' ĉiam prononcatas, sed ne skribatas antaŭ komenca vokalo, ekz.: ábru ['abru] "plumo", acíno ['acino] "cedro". Meze en iu vorto ĝi ĉiam staras inter vokaloj, ekz.: hi'e "jen".

Digrafoj

Sociolektaj aldonaĵoj / sociolektari gudájasori

Retrofleksoj / bek-bùjki-búnjori

Jen la plej granda aldonaĵo, konsistanta el: d¸, t¸, n¸, l¸, r¸, s¸. La postmetita signo ¸ markas ĉiujn retrofleksajn konsonantojn. Ili havas ekvivalentojn en kelkaj lingvoj: sveda, norvega, angla, ĉina, vjetnama, hindia, abĥaza kaj dravidaj. En la alfabeta ordo ili sekvu post la literoj, el kiuj ili estiĝis, sed s¸ post ś. Kaj la koncerna liternomo havu sekvan vokalon u, kiel ekz. d¸u. Retrofleksa r kiel en la Usona angla tre maloftas kaj ĉiam devas esti distingata de la normala variaĵo.

Jen ekz-oj:

En la sama radiko ne povas aperi du retrofleksoj kune.

Ili modelas jene:

Langoklaka sono / kàlju-vláća búnjo

Transpreniĝis nur la plej facile prononcebla sono, nome tiu, kiu estu prononcata tie kie normale estiĝas la sono c. Sed la maniero estas la granda diferenco, t.e. vi devas fakte "suĉi" ĝin. La uzata litero por ĝi estas ç(#1), ĉar c jam estas normala afrikato. Jen duobla prononco de mi. Apud ĝi ne facilas prononci normalan konsonanton, do ĝi aperu nur antaŭ vokalo kiel komenca sono de iu vorto aŭ post vokalo kiel fina sono.

Francoj, portugaloj, albanoj kaj turkoj, atentu, ke vi ne prononcu ç jene!

Sed kiel Ksosoj {Xhosa}, Zuluoj kaj aliaj prononcas la literon c! La sono ankaŭ aperas en la germana lingvo kiel interjekcio.

Ekz.:

Skemo de la konsonantoj / skémo subúnjorini

Verda - kiel en Esperanto, helturkisa - sama prononco, sed alia skribo, flava - kiel en la Germana, oranĝa - kiel en la Hindia, Sveda, …, blua - kiel en la ĉeĥa, pola, hispana, kaj aliaj(#1), roza - kiel en la Ksosa, Zulua kaj aliaj afrikaj lingvoj. Lavendo-kolora - kiel en la Germana(#2), Angla(#2), Bantuaj, Vjetnama, Indonezia kaj aliaj lingvoj. Oranĝaj kaj roza nur aperu sociolekte!

La Kitakaj diftongoj / tla kitákari snew-búnjori

Ekz.:

La Kitaka havas tri grupojn de diftongoj, nome falantajn (markitaj oranĝe), glitajn (markitaj flave) kaj malfalantajn (markitaj verde).

V-u ankaŭ

• Alfabeto
• Laŭlingva tabelo de diftongoj
• Ne ekzistantaj sonoj anstataŭendaj / Nem bújtari búnjiri ilóke-edvari
• Ekvivalentaj literoj / sémtari bóciri
• Eblaj son-sekvoj / átvari bùnji-sójori
• Propra alfabeto / óma bócolo
• Alternativaj alfabetoj / kítemari bócolori
• Literoj uzataj dialekte / bóciri biwéptari rázdupi
• Frazo-signoj / Tókomari sémnori
• Prononco