Prononco

El Kitakujo

Redakto de 15:03, 28. Feb 2006 de Wikichefo (Diskuto)
(malsamoj) ← Antaŭa versio | Rigardi nunan version (malsamoj) | Sekva versio → (malsamoj)
Iri al: navigado, serĉi

Vokaloj

En la unua tonemo (tre ofta) la vokaloj ĉiam mallongas. En la dua tonemo (malofta) la vokaloj estas tre longaj.

La kvin vokaloj a, e, i, o kaj u estu same klare prononcataj kiel en Esperanto, Pola, Kvenja kaj kelkaj aliaj lingvoj.

En la unua tonemo la longeco similas al tiu en Esperanto, do mezlonga.

En la dua tonemo la longeco similas al la Sindarina lingvo, do tre longa.

Diftongoj

La Kitaka havas la jenajn diftongojn: aj, ej, oj, uj; aw, ew, iw, ow; ea, ia, oa, ua; ie; ao, eo, io, uo. La unua kvaropo plej facile prononceblas, ĉar ili estas identaj kun la Esperantaj. La kvaropo je -w estu prononcata kvazaŭ ĝi finus je ŭ.

En la Kitaka lingvo estas tri grupoj, nome falantaj, glitaj kaj malfalantaj diftongoj.

Kitaka Esperanto Aliaj Komento Ekzemploj Sencoj
aj aj Ger.: ei, ai, It./Lit./Ltv./Fin./Malaj./TokP./Pat./Ar./Ĉi./Kvn./Snd./Tam.: ai,

Ceb./Tlg.: ay, Rus.: ай

bajtu ŝanĝo,

interŝanĝo

ej ej Fin./Ndl./Afr./Nor./Isl./Mn.A.Ger./Mez.A.Ger./Lit./Ltv.: ei, Pat./Tlg.: ey,

Rus.: ей, эй, Mong.: эй

lejpi pano
oj oj It./Ltv./Fin./TokP./Kvn./Malaj.: oi, Ger.: eu, oi, Tlg.: oy, Rus.: ой voj'u butero
uj uj Ger./Lit./Ltv./Kant./Kvn./Snd.: ui, Tlg.: uy, Rus.: уй tujpo bato
aw Ger./Lit./Ltv./Fin./Est./TokP./Ar./Tam./Kvn./Snd.: au,

Kim./Sor./Tlg.: aw, Angl.: ou, ow, Malag./Ĉi./Kant.: ao

dawto urso
ew Fin./Est./Kvn./Pl.: eu, Tlg.: ew, Mn.Gr.: ευ na-ćewta admiri
iw - Gt./Mn.A.Ger./Fin./Kant.: iu, Tlg.: Iw; (Kvn.: iu) na-giwta verŝi
ow Fin./Ĉi./Kant.: ou nowsu inteligenteco
ea - Mn.Angl./Sam./Kmer.: ea seana maljuna
ia - Kmer.: ia, Mong.: иа niatu intenco
oa - Fr.: oi, oy, Sam./Kmer.: oa koano mano
ua - Kmer.: ua, Mong.: уа kuapu oscedo
ie - It./Mez.A.Ger./Mn.Ĉeĥ./Fin./Sam./Lit./Ltv.: ie tiema bongusta
ao - maoni opinio
eo - Malag.: eo peoso hundo
io - Malag.: io rioću planedo
uo - Mn.A.Ger./Mn.Ĉeĥ./It./Lit./Fin./Sam.: uo na-puośa ornami; purigi

Konsonantoj

La konsonantoj b, d, g estu voĉe prononcataj kiel en Esperanto, Baltaj, Itala kaj Slavaj lingvoj.

La konsonantoj p, t, k estu senvoĉaj kaj senaspiraciaj kiel en Esperanto, Baltaj, Itala kaj Slavaj lingvoj.

Kelkaj popoloj (Germanoj, Angloj, ...) inklinas al malfortigo de r antaŭ sekva konsonanto parte kune kun plilongigo de la vokalo. Ekz. árcu "junipero" ne fariĝu ācu!. Tia prononc-maniero ne okazu Kitake, eĉ se la inklino estas sufiĉe forta. Krome r ne malaperu je la fino de vortoj, kiel kelkaj popoloj emus prononci ĝin. Ekz. ántar "inter" ne fariĝu ánta aŭ ántā! Do r estu prononcata kiel en la Slavaj, Baltaj, Hispana, Itala kaj Esperanto.

S ĉiam restu senvoĉa kaj neniam fariĝu voĉa kiel z. (Inklino de germanoj kaj aliaj). Ĝi ankaŭ ne fariĝu ŝ antaŭ sekva konsonanto aŭ je la vortofino.

La ŝuŝaj konsonantoj s, z, ś, ź estas distingataj tiel intense kiel en Esperanto kaj la Baltaj resp. Slavaj lingvoj.

La sekvoj tj, dj, nj, lj, rj, sj (tre maloftaj) estas prononcataj kvazaŭ ili estus unuliteraj. Ili neniam aperas je la fino de vorto kaj je la komenco ilin nur povas antaŭiri s (ne antaŭ sj [s jam ĉeestas] kaj dj [s simple ne prononceblus tie]). Tj kaj dj ĉiam devas esti bone distingataj disde ć kaj . Sj ne miksiĝu kun ś aŭ tro alproksimiĝu al tio. Nj ĉiam devas esti bone distingata disde ŋ.

Literoj Ekzemploj Sencoj Komentoj
tj tjédah,

na-tjéka, tjúvi

nun,

esti (helpverbe), hajlo

dj dja,

na-djáma, djódu

jen,

aŭdaci, pelto

nj nja,

njáka, na-njákara

al,

pigra, suferi

lj na-ljúla,

ljútu

mensogi,

ŝtrumpo

Hungara: ly, Portugala: lh
rj rjúmo,

-erjo

kurento,

-isto

sj na-plínsja,

na-láwsja, sjétnu

danci,

malligi; malnodi; malplekti; (fig.) senigi, vidvo

Personaj iloj