Helpaj verboj

El Kitakujo

(Malsamoj inter versioj)
Iri al: navigado, serĉi
(Dialektaj / ráźdari)
E (kategorio, formatigo, ŝablono)
 
(7 mezaj versioj ne montrata.)
Linio 1: Linio 1:
-
Al ili apartenas nur kelkaj verboj kaj la nombro iom varias en la dialektoj.
+
Al ili apartenas nur kelkaj verboj kaj la nombro iom varias en la dialektoj. Krome listiĝas pliaj verboj ĉe la [[verboklasoj#Ligendaj / bándedvari|ligendaj verboj]].  
== Ĝeneralaj / sómari ==
== Ĝeneralaj / sómari ==
-
{| {{Prettytable}}
+
{| class="prettytable"
! verboj kaj ekzemploj  
! verboj kaj ekzemploj  
! (rektaj) sencoj  
! (rektaj) sencoj  
Linio 47: Linio 47:
| difektiĝi  
| difektiĝi  
|}
|}
-
* #1: Ĝi staru ĉe la ĉefa verbo, kiu kelk-foje ŝanĝiĝas al substantiva infinitivo je -eni.  
+
{{Komento
-
* #2: Ĉi tiu uzo similas al:  
+
|teksto1=#1: Ĝi staru ĉe la ĉefa verbo, kiu kelk-foje ŝanĝiĝas al substantiva infinitivo je -eni.
 +
|teksto2=#2: Ĉi tiu uzo similas al:  
la Fin.: '''tulla''' + ilativo de la infinitivo III kiel futuro [Laŭ "Praktisches Lehrbuch Finnisch", paĝo 160-161].  
la Fin.: '''tulla''' + ilativo de la infinitivo III kiel futuro [Laŭ "Praktisches Lehrbuch Finnisch", paĝo 160-161].  
Krome al His.: '''ir''' + a + Inf. = futuro en latinameriko [Kaud. 5, paĝo 8; Kaud. 88, paĝo 48-49]  
Krome al His.: '''ir''' + a + Inf. = futuro en latinameriko [Kaud. 5, paĝo 8; Kaud. 88, paĝo 48-49]  
Ankaŭ la Brazila uzas tian verbon, nome formon de '''ir''' "gehen" [Laŭ Kaud. 21, "Brasilianisch Wort für Wort", paĝoj 34-35]  
Ankaŭ la Brazila uzas tian verbon, nome formon de '''ir''' "gehen" [Laŭ Kaud. 21, "Brasilianisch Wort für Wort", paĝoj 34-35]  
Ankaŭ en la Korea lingvo la ekvivalento estas helpverbo ('''ka.da''') [Laŭ "Koreanisch für Globetrotter", paĝo 27]  
Ankaŭ en la Korea lingvo la ekvivalento estas helpverbo ('''ka.da''') [Laŭ "Koreanisch für Globetrotter", paĝo 27]  
-
En la Planlingvo Unitario la verbo '''andar''' "iri" same helpverbas; ekz. '''ego andas portar''' "ich werde tragen" "mi portos" [Laŭ "Unitario", paĝo 39]  
+
En la Planlingvo Unitario la verbo '''andar''' "iri" same helpverbas; ekz. '''ego andas portar''' "ich werde tragen" "mi portos" [Laŭ "Unitario", paĝo 39]
-
* #3: Sed pli ofte oni uzas: '''na-kapút-etja''' aŭ '''na-ve-kapúta'''.  
+
|teksto3=#3: Sed pli ofte oni uzas: '''na-kapút-etja''' aŭ '''na-ve-kapúta'''.
 +
}}
 +
 
== Dialektaj / ráźdari ==
== Dialektaj / ráźdari ==
-
{| {{Prettytable}}
+
{| class="prettytable"
! verboj, ekzemploj, kie?   
! verboj, ekzemploj, kie?   
! (rektaj) sencoj  
! (rektaj) sencoj  
Linio 65: Linio 68:
| na-tjéka  
| na-tjéka  
| -  
| -  
-
| rowspan="3" | bi-, bil-, bis-  
+
| rowspan="5" | bi-, bil-, bis-  
-
| rowspan="3" | esti + -ata, -ita, -ota  
+
| rowspan="5" | esti + -ata, -ita, -ota  
-
| rowspan="3" | Ltv.: tieku, tiek, tiekam, tiekat
+
| rowspan="5" | Ltv.: tieku, tiek, tiekam, tiekat
|-
|-
| Íti latjéka bildánja Újtut.  #1  
| Íti latjéka bildánja Újtut.  #1  
-
| Itino estis batita de Ujtuo.  
+
| rowspan="4" | Itino estis batita de Ujtuo.  
|-
|-
-
| okcidenta meza kitaka     
+
| sudokcidenta meza kitaka<sup>1</sup>    
-
|
+
|-
 +
| Íti latjéka bildánja ot Újtu. #2
 +
|-
 +
| nordokcidenta meza kitaka<sup>1</sup>
|}
|}
-
* #1 En norma lingvo estas: '''Íti ladánjewa Újtut.'''
+
{{Rimarko
 +
|teksto=<sup>1</sup> Fakte temas pri la norda subgrupo de la Meza Kitaka. En la suda ja ekzistas pli da kazoj kaj la agentivo nenie mankas tie.
 +
}}
 +
{{Komento
 +
|teksto1=#1 En norma lingvo estas: '''Íti ladánjewa Újtut.'''
 +
|teksto2=#2: Tie la agentivo kiel kazo ne ekzistas.
 +
}}
 +
 
 +
[[Kategorio:Verbo]]

Nuna versio ekde 19:57, 22. Jun 2011

Al ili apartenas nur kelkaj verboj kaj la nombro iom varias en la dialektoj. Krome listiĝas pliaj verboj ĉe la ligendaj verboj.

Ĝeneralaj / sómari

verboj kaj ekzemploj (rektaj) sencoj aldonaĵo #1 helpa senco etimo
na-géja #2 iri -eni + -ku -os Ger.: gehen
Mu tegéja púrijeniku. Mi promenos.
na-déta meti -uwan -ontos Lit.: dėti
Íti tedéta káwpuwan léjpin. Itino estas aĉetonta panon.
Paj tedéta dár-uwan háge áwton. Li estas donaconta al ŝi aŭton.
na-fára - na-X-a eki Isl.: fara
Ému tefára nagérsa. Li ekas labori.
na-góna iri - iĝi Pld.: gahn [gån]
na-káputa-góna #3 difektiĝi
  • #1: Ĝi staru ĉe la ĉefa verbo, kiu kelk-foje ŝanĝiĝas al substantiva infinitivo je -eni.
  • #2: Ĉi tiu uzo similas al:

la Fin.: tulla + ilativo de la infinitivo III kiel futuro [Laŭ "Praktisches Lehrbuch Finnisch", paĝo 160-161]. Krome al His.: ir + a + Inf. = futuro en latinameriko [Kaud. 5, paĝo 8; Kaud. 88, paĝo 48-49] Ankaŭ la Brazila uzas tian verbon, nome formon de ir "gehen" [Laŭ Kaud. 21, "Brasilianisch Wort für Wort", paĝoj 34-35] Ankaŭ en la Korea lingvo la ekvivalento estas helpverbo (ka.da) [Laŭ "Koreanisch für Globetrotter", paĝo 27] En la Planlingvo Unitario la verbo andar "iri" same helpverbas; ekz. ego andas portar "ich werde tragen" "mi portos" [Laŭ "Unitario", paĝo 39]

  • #3: Sed pli ofte oni uzas: na-kapút-etjana-ve-kapúta.

Dialektaj / ráźdari

verboj, ekzemploj, kie? (rektaj) sencoj aldonaĵo helpa senco etimo
na-tjéka - bi-, bil-, bis- esti + -ata, -ita, -ota Ltv.: tieku, tiek, tiekam, tiekat
Íti latjéka bildánja Újtut. #1 Itino estis batita de Ujtuo.
sudokcidenta meza kitaka1
Íti latjéka bildánja ot Újtu. #2
nordokcidenta meza kitaka1
1 Fakte temas pri la norda subgrupo de la Meza Kitaka. En la suda ja ekzistas pli da kazoj kaj la agentivo nenie mankas tie.
  • #1 En norma lingvo estas: Íti ladánjewa Újtut.
  • #2: Tie la agentivo kiel kazo ne ekzistas.
Personaj iloj