Gramatikigo

El Kitakujo

Redakto de 21:45, 31. Maj 2011 de WikiSysop (Diskuto | kontribuoj)
(malsamoj) ← Antaŭa versio | Rigardi nunan version (malsamoj) | Sekva versio → (malsamoj)
Iri al: navigado, serĉi

Dum la evoluo de multaj lingvoj aŭ eble ĉiuj el iuj vortoj povis estiĝi kazaj afiksoj, morfemoj por verbaj tempoj aŭ io tia.

La Kitaka lingvo ankaŭ konas tiel nomatajn disigojn (Germ.: Spaltungen [Laŭ "Sekundäre Flexionsbildung"]).

Enhavo

Deklinaciaj morfemoj

Kazaj morfemoj

Normalaj

Etimo Vortoj Gramatikilo Rimarkoj
Hung.: bél;
Angl.: belly
béli "ventro; intesto"
/Mn.Kit./ ankaŭ "visceroj"
-bep "en" #1 laŭ hungara(#2) modelo
-ben "en -n" #3
-bes "de en" #4
Ĉi.: zài -dzája "troviĝi" -saj <lokativo 2> kun -ku kaj -ket diferencigas la lokajn apoziciojn
Jap.: jōtai dźóti "stato; eco" -dźot "kiel"
Kaz.: ketiw ti-kéta /PraKit./,
te-kéta /Mn. Kit./ "foriras, -i"
-ket "de; el" <ablativo> kun -saj kaj -ku diferencigas lokajn apoziciojn
na-skéta "foriri"
Pl./Slvk.: ku ku "al" -ku "al" <lativo> kun -saj kaj -ket diferencigas lokajn apoziciojn
Rus.: от [ot] ot "de" -t "de" <agentivo> ĝi nur estu uzata kune kun la pasivo
Est.: pea, Fin.: pää péa /PraKit./,
péo /Mn.Kit./ "kapo" #5
-pep "super" laŭ finna(#6), estona(#7), hungara(#8)
kaj vepsa(#9) modeloj;
dua variaĵo malsupre
-pen "super -n" #10
-pes "de super"
Keĉ.: waki wákjari "kelkaj" -wak <partitivo>
Kaz.: keliw na-kêla "veni" #11 -kel "de, el, ekde
  • #1: Malnove -belp; var.: -bup
  • #2: -ben/-ban, -be/-ba, -ből/-ból
  • #3: Malnove -belt; var.: -bot
  • #4: Malnove -bels
  • #5: En la nuna Kitaka estas: péno, el Bret.: penn, Kim.: pen, Gl.: penn-os.

Par. Irl.: ceann [k'an] 'Kopf, Haupt, Zentrale, Stück'

  • #6: päällä, päälle, päältä
  • #7: peal, peale, pealt
  • #8: fölött, fölé, felől
  • #9: -pää(i) en seinha-pää(i) 'zur Wand hin'
  • #10: Malnove -pet
  • #11: Okazis duobla gramatikigo. Vidu [#kela-2

Sociolektaj

Etimo Vortoj Gramatikilo Rimarkoj
Hung.: gyomor 'Magen' djómo /PraKit./ "stomako" #1 -djon "maldekstre al" #2 la stomako troviĝas maldekstre
en la ventro
-djop "maldekstre ĉe"
-djos "maldekstre de"
Vj.: gan 'Leber' gána /PraKit./,
gáni /Mn.Kit./ "hepato" #3
-gan "dekstre al" #4 la hepato troviĝas dekstre
en la ventro
-gap "dekstre ĉe"
-gas "dekstre de"
Ger.: hinter hínti /Mn.Kit.(Dial.)/ "malantaŭo" #5 -hin "malantaŭ -n" #6
-hip "malantaŭ"
-his "de malantaŭ"
Rus.: низ [niz] nízi /Mez.Kit./ "subo" #7 -nip "sub" #8
níza "malalta" -nin "sub -n" #9
-nis "de sub"
Mn.Pr.: pirsdau, Het.: piran píre(vo)- "antaŭ" -pirp "antaŭ"
-pirn "antaŭ -n" #10
-pirs "de antaŭ"
Jap.: ue-(ni) o /Mn.Kit./ "suro" #11 -wep "sur"
-wen "sur -n" #12
-wes "de sur"
  • #1: Nun: śtingéli, el Snĉ.: šť°ëng´ełë
  • #2: Malnove: -djot
  • #3: Nun jákno, el Sans.: jakrt (gen.) jaknáh, Lit.: (j)aknos ((j)eknos);

Kaj úpsi, el Acug.: úpsi

  • #4: Malnove: -gat
  • #5: Nun ájsu, el Ltv.: aiz
  • #6: Malnove: -hit
  • #7: Nun álto, el Turk.: alt
  • #8: Malnove -nisp, var.: -nif
  • #9: Malnove -nist, var.: -nić
  • #10: Malnove -pirt
  • #11: Nun úpu, el Pld.: up (uppe, oppe), Mn.Pld./Mn.Frs./Mn.Angl.: up, Sve./Mn.Nor.: upp,

Par. Isl.: upp 'hinauf, herauf', uppi 'oben', ofan 'von oben', Pld./Nld.: op, Angl.: up [ap], Ger.: auf, Gt.: iup; iupa; iupaðrô, iupana 'aufwärts; oben; von oben', uf 'unter', Ir.: fo- 'unter, sub-, hilfs-, unterstützend, gering', Gr.: hypó, Lat.: sub, Pli.: upa 'near, towards, next, by the side of, sub, below, less, strong', Osk.: úp 'by, near'

  • #12: Malnove -wet
Personaj iloj