Kropua (sur la sudokcidenta parto de Katvori)
Ĝi estas la plej nekutima, komplika kaj iom stranga lingvo sur la insulo.
La pronomoj
| Persono |
Singularo |
Dualo |
Paŭkalo |
Pluralo |
| 1 |
go |
ge |
gi |
guj |
| 2 |
fo |
fe |
fi |
fuj |
| 3 |
qo |
qe |
qi |
quj |
| "si" |
kho |
khe |
khi |
khuj |
| "oni" |
thaw |
dew |
tsi |
thuj |
Jen la kazoj
| Kazo |
Singularo |
Dualo |
Paŭkalo |
Pluralo |
| Nominativo |
-a-s |
-e-s |
-i-s |
-uj-s |
| Genitivo |
-a-t |
-e-t |
-i-t |
-uj-t |
| Dativo-Lativo |
-a-r |
-e-r |
-i-r |
-y-r (<uj-r) |
| Akuzativo |
-a-j |
-e-j |
-i-dz |
-y-dz |
| Instrumentalo |
-a-ph |
-e-ph |
-i-f (<-i-ph) |
-uj-f (<uj-ph), dial. -yf |
| Soziativo |
-a-m |
-e-m |
-i-m |
-uj-m, dial. -y-m, -uj-ng |
| Lokativo |
-a-x [prononcu germane] |
-e-x |
-i-sh (<-i-x) |
-uj-s (<uj-x) |
Jen kelkaj substantivoj
- ŋàŋ "lingvo"
- krôpu ŋàŋ "kropua lingvo"
- dàŋ "lango"
- dêm "brako"
- dèt "kapo"
Jen kelkaj klasaj prefiksoj
- ŋ- "lingvaj aferoj kaj lingvoj"
- d- "korpopartoj"
Kaj verboj
| Funkcio |
"esti" |
"manĝi" |
"labori" |
"regi" |
"batali" |
| Infinitivo |
wej |
oasha |
gujki |
qerphy |
vår |
| Prezenco |
wéj |
oásha |
gújki |
qérphy |
vǻr |
| Preterito |
wêj |
oâshe, oâzhe |
gûki |
qêlphy |
vôl |
| Futuro |
wèj |
oàsho |
gwìki |
qènfy |
vå̀n |
Numeraloj
| esperante |
Kropu |
esperante |
Kropu |
esperante |
Kropu |
| unu |
tiq |
unua |
tíkh |
unue |
thìkh |
| du |
keq |
dua |
kèqh |
due |
khéqh |
| tri |
in |
tria |
îñ |
trie |
hîŋ |
| kvar |
em |
kvara |
ejm |
kvare |
hëm |
| kvin |
ax |
kvina |
ås |
kvine |
hosh |
| ses |
uq |
sesa |
ùjqh |
sese |
húqh |
| sep |
vol |
sepa |
vör |
sepe |
völ |
| ok |
dap |
oka |
dâph |
oke |
dlaph |
| naŭ |
tyku (<tiq-e-kvux) |
naŭa |
tìjêko |
naŭe |
thíjèkö |
| dek |
kvux |
deka |
kwûjsh |
deke |
khëwüs |
Fonemoj
Konsonantoj
|
labialoj |
dentaloj |
velaroj |
palataloj |
guturaloj |
| eksplodaj |
b, p |
d, t |
g, k |
gj, kj |
q |
| eks., |
ph |
th |
kh |
khj |
qh |
| afrikataj |
pf |
ts |
- |
- |
- |
| frikativaj |
f, v |
s, z |
- |
j |
- |
| nazalaj |
m |
n |
ŋ |
ñ |
- |
| vibraj |
|
r |
|
|
|
| lateralaj |
|
l |
|
|
|
Vokaloj
| i |
ï |
y [ü] |
u |
| e |
ë |
ö |
o |
| ä |
a |
|
å |
Diftongoj estas la jenaj: aw, ew, oa, uj
4 Tonemoj
| unua |
meza ebena |
a, e, i, o, u, y |
| dua |
altiĝanta |
á, é, í, í, ú, ý |
| tria |
altiĝanta-falanta |
â, ê, î, ô, û, ŷ |
| kvara |
falanta |
à, è, ì, ì, ù, ỳ |
RIM: Dialekte ekzistas parte malpli parte pli da tonemoj, do 2, 4, 6, 8.
aktualigita je 9.5.2011
© René Philipp,
